Słowa kluczowe
gust czytelniczy
wybory lekturowe
literatura popularna
aktywność czytelnicza social circulation of books
reading taste
reading choices
popular literature
reading activity
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł zawiera analizy oczekiwań i gustów czytelniczych oraz tematyczno‑gatunkowej struktury deklarowanych wyborów lekturowych Polaków. Przedstawia najważniejsze trendy w aktywności czytelniczej oraz lektury książkowe mające najszerszy obieg czytelniczy, a także społeczno‑demograficzne uwarunkowania preferencji czytelniczych Polaków. W artykule wykorzystano analizy wyników corocznego ogólnopolskiego badania społecznego zasięgu książki wśród Polaków w wieku powyżej 15 lat, realizowanego przez Bibliotekę Narodową, a zwłaszcza dwóch sondaży – z 2021 i 2022 roku.
Bibliografia
Ankudowicz Janusz. 1982. Publiczność literacka – publiczność czytająca (kilka uwag o badaniach czytelnictwa). W: Publiczność literacka. Stefan Żółkiewski, Maryla Hopfinger (red.). Wrocław. 105–120.
Zobacz w Google Scholar
Biedrzycki Krzysztof, Dobosz‑Leszczyńska Wioletta, Burski Jan. 2021. Rozumienie czytanego tekstu. W: PISA 2018: czytanie, rozumienie, rozumowanie. Michał Sitek, Elżbieta B. Ostrowska (red.). Warszawa. 39–129. https://pisa.ibe.edu.pl/wp-content/uploads/2020/03/PISA_2018_wyniki_raport.pdf [dostęp:10.03.2023].
Zobacz w Google Scholar
Brzezińska Anna. 1987. Gotowość do czytania i pisania i jej rozwój w wieku przedszkolnym. W: Czytanie i pisanie – nowy język dziecka. Anna Brzezińska (red.). Warszawa. 30–38.
Zobacz w Google Scholar
Bolter Jay David. 2014. Przestrzeń pisma. Komputery, hipertekst i remediacja druku. Aleksandra Małecka, Michał Tabaczyński (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Burton David, Hamilton Mary, Ivanič Roz. (red.). 2000. Situated Literacies. Reading and writing in context. London – New York.
Zobacz w Google Scholar
Chałasiński Józef. 1938. Młode pokolenie chłopów. Procesy i zagadnienia kształtowania się warstwy chłopskiej w Polsce. T. 3. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Chartier Roger. 2019. Od historii książki do historii kultury piśmiennej. W: Czy książki wywołują rewolucje? Szkice z historii książki, lektury i kultury piśmiennej. Paweł Rodak (red.). Magda Rodak (przeł.). Warszawa. 262–282.
Zobacz w Google Scholar
Chłosta‑Zielonka Joanna. 2013. „Zamiast powieści obyczajowej: cechy współczesnej polskiej powieści sensacyjnej”. Media – Kultura – Komunikacja Społeczna 9. 87–98.
Zobacz w Google Scholar
Christian‑Smith Linda K. 2004. (red.). Texts of desire: essays on fiction, feminity and schooling. New York – London.
Zobacz w Google Scholar
Chymkowski Roman, Zasacka Zofia. 2023. „Czytanie książek – korelaty wykluczenia”. Rocznik Kultury Polskiej. 113–122.
Zobacz w Google Scholar
Chymkowski Roman, Zasacka Zofia. 2021. Stan czytelnictwa w Polsce w 2020 roku. Warszawa. https://bn.org.pl/download/document/1621420376.pdf [dostęp: 19.11.2023].
Zobacz w Google Scholar
Cordón‑García José‑Antonio, Alonso‑Arévalo Julio, Gómez‑Díaz Raquel, Linder Daniel. 2013. Social reading: platforms, applications clouds and tags. Oxford.
Zobacz w Google Scholar
Cywiński Bohdan. 1971. Rodowody niepokornych. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Czubaj Mariusz. 2010. Etnolog w Mieście Grzechu. Powieść kryminalna jako świadectwo antropologiczne. Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Dawidowicz‑Chymkowska Olga, Michalak Dominika. 2015. Stan czytelnictwa w Polsce w 2012 roku: transmisja kultury pisma. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Felski Rita. 2016. Literatura w użyciu. Joanna Borkowska i in. (przeł.). Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Fiske John. 2006. Understanding Popular Culture. London.
Zobacz w Google Scholar
Gans Herbert J. 1999. Popular culture & high culture: an analysis and evaluation of taste. New York.
Zobacz w Google Scholar
Gemra Anna. (red.). 2014. Literatura kryminalna. Śledztwo w sprawie gatunków. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Głowiński Michał. 2013. O gatunkach literackich – po latach. W: Tradycja i przyszłość genologii. Dariusz Kulesza (red.). Białystok. 13–24.
Zobacz w Google Scholar
Godlewski Grzegorz. 2008. Słowo – pismo – sztuka słowa. Perspektywy antropologiczne. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
GUS. 2022. Ludność według cech społecznych – wyniki wstępne NSP 2021. https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/6494/2/1/1/ludnosc_wedlug_cech_spolecznych_-_wyniki_wstepne_nsp_2021.pdf [dostęp: 19.11.2023].
Zobacz w Google Scholar
Jauss Herbert R. 1975. „Der Leser als Instanz einer neuen Geschichte der Literatur”. Poetica 7, 3–4. 325–344.
Zobacz w Google Scholar
Jones Jefrey M. 2022. Americans reading fewer books than in the past. https://news.gallup.com/poll/388541/americans-reading-fewer-books-past.aspx [dostęp: 2.08.2023].
Zobacz w Google Scholar
Kobus Aldona. 2018. Fandom. Fanowskie modele odbioru. Toruń.
Zobacz w Google Scholar
Kondek Stanisław Adam. 1999. Papierowa rewolucja. Oficjalny obieg książek w Polsce w latach 1948–1955. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kortas Weronika. 2017. „Social reading w kontekście nowych technologii: historia, rodzaje, projekty.” Toruńskie Studia Bibliologiczne 2, 19. 211–240. DOI: 10.12775/TSB.2017.024.
Zobacz w Google Scholar
Koryś Izabela, Michalak Dominika, Zasacka Zofia, Chymkowski Roman. 2017. Stan czytelnictwa w Polsce w 2017. Warszawa. https://www.bn.org.pl/download/document/1535441771.pdf [dostęp: 2.08.2023].
Zobacz w Google Scholar
Kraaykamp Gerbert. 2003. „Literary socialization and reading preferences. Effects of parents, the library, and the school.” Poetics 31. 235–258.
Zobacz w Google Scholar
Krajewski Marek. 2003. Kultury kultury popularnej. Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Lahire Bernard. 2008. „The individual and the mixing of genres: Cultural dissonance and self‑distinction”. Poetics 36, 2–3. 166–188. DOI: 10.1016/j.poetic.2008.02.001.
Zobacz w Google Scholar
Lalewicz Janusz. 1985. Socjologia komunikacji literackiej. Problemy rozpowszechniana i odbioru literatury. Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Long Elisabeth. 2012. „O społecznej naturze czytania”. Teksty Drugie 6(138). 136–166.
Zobacz w Google Scholar
Logan Sarah, Johnston Rhona. 2009. „Gender differences in reading ability and attitudes: examining where these differences lie”. Journal of Research in Reading 32, 2. 199–214. DOI: 10.1111/j.1467–9817.2008.01389.x.
Zobacz w Google Scholar
Machalica Bartosz. 2013. Kryminalne zagadki kapitalizmu. Szwedzkie powieści kryminalne jako narzędzie krytyki społecznej. W: Kulturowo‑polityczny AVATAR? Kultura jako obszar konfliktów i wzorów społecznych. Piotr Żuk (red.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Maryl Maciej. 2010. „Technologie literatury. Wpływ nośnika na formę i funkcje przekazów literackich.” Pamiętnik Literacki 2. 157–178. https://rcin.org.pl/dlibra/publication/81275/edition/63316/content?&ref=struct&meta-lang=pl [dostęp: 19.11.2023].
Zobacz w Google Scholar
Mauersberg Stanisław, Walczak Marian. 2005. Szkolnictwo polskie po drugiej wojnie światowej (1944–1956). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Mirra Nicole, Morrell Ernest, Filipiak Danielle. 2018. „From Digital Consumption to Digital Invention: Toward a New Critical Theory and Practice of Multiliteracies”. Theory Into Practice 57(1). 12–19. DOI: 10.1080/00405841.2017.1390336.
Zobacz w Google Scholar
Modleski Tania. 2008. Loving with a vengeance. Mass‑produced fantasies for women. 2nd ed. New York – London.
Zobacz w Google Scholar
Olkusz Ksenia. 2014. „Opisać zło. Motyw seryjnego zabójcy w najnowszej europejskiej literaturze kryminalnej (na wybranych przykładach)”. Acta Universitatis Wratislaviensis 3633. Prace Literackie LIV . 99–115.
Zobacz w Google Scholar
Petersen Richard A., Kern Roger M. 1996. „Changing Highbrow Taste: From Snob to Omnivore”. American Sociological Review 61, 5. 900–907. DOI: 10.2307/2096460.
Zobacz w Google Scholar
Prieur Annick, Savage Mike. 2011. „Updating cultural capital theory: A discussion based on studies in Denmark and in Britain”. Poetics 36, 6. 566–580. DOI: 10.1016/j.poetic.2011.09.002.
Zobacz w Google Scholar
Radway Janice A. 1991. Reading the romance. Women, patriarchy, and popular literature. Chapel Hill – London.
Zobacz w Google Scholar
Rosenblatt Louise M. 1994. The reader, the text, the poem. The transactional theory of the literary work, with a new preface and epilogue. Carbonaille – Edwardsville.
Zobacz w Google Scholar
Rotterberg Scott. 2015. „Budowanie wspólnoty wokół literatury elektronicznej”. Teksty Drugie 3(153). 135–155. http://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=62469&from=publication [dostęp: 25.03.2023]
Zobacz w Google Scholar
Siekierski Stanisław. 2000. Czytania Polaków w XX wieku. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Stasiewicz Piotr. 2021. Sześć odcieni. Szkice o klasykach czerni powieści noir. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Stougaard‑Nielsen Jakob. 2016. „Nordic noir in the UK: the allure of accessible difference”. Journal of Aesthetics & Culture 8(1). DOI: 10.3402/jac.v8.32704.
Zobacz w Google Scholar
Straus Grażyna. 2006. Czytelnictwo książek na przełomie tysiącleci. W: Ludzie i książki: studia historyczne. Janusz Kostecki (red.) Warszawa. 32–58.
Zobacz w Google Scholar
Trávniček Jiří. 2022. Czeska republika czytelnicza. Generacje, fenomeny, życiorysy. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Wolff Katarzyna. 2011. Współczesny czytelnik – między mediatyzacją a indywidualizacją. Kilka refleksji o współnocie narracji lekturowych i ich głównych mechanizmach. W: Czytanie, czytelnictwo, czytelnik. Anna Żbikowska‑Migoń, Agnieszka Łuszpak (red.). Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Wróblewska Violetta. 2011. „Tendencje rozwojowe polskiej literatury kryminalnej po 1989 roku.” Literatura i Kultura Popularna 17. 127–145.
Zobacz w Google Scholar
Zasacka Zofia. 2020. „Czytelnictwo młodzieży szkolnej 2017”. Rocznik Biblioteki Narodowej 51. 11–242. DOI: 10.36155/RBN.51.00001.
Zobacz w Google Scholar
Zasacka Zofia, Chymkowski Roman. 2022. Stan czytelnictwa książek w Polsce w drugim roku pandemii (2021–2022). Warszawa. https://bn.org.pl/download/document/1656416398.pdf [dostęp: 10.03.2023].
Zobacz w Google Scholar
Żółkiewski Stefan. 1973. Kultura literacka 1918–1932. Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia de Cultura