Odpowiedzialność odszkodowawcza za funkcjonowanie sztucznej inteligencji w medycynie
PDF

Słowa kluczowe

artificial intelligence
AI
liability for damages
medical law
civil law sztuczna inteligencja,
SI
odpowiedzialność odszkodowawcza
prawo medyczne
prawo cywilne

Jak cytować

Kaczan, D. (2022). Odpowiedzialność odszkodowawcza za funkcjonowanie sztucznej inteligencji w medycynie. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia De Cultura, 14(2), 145–160. https://doi.org/10.24917/20837275.14.2.10

Abstrakt

Artykuł poświęcono problemom: katalogu podmiotów ponoszących odpowiedzialność odszkodowawczą za funkcjonowanie sztucznej inteligencji w medycynie oraz zasad, na jakich opiera się owa odpowiedzialność. Zaprezentowano w nim uwagi dotyczące obowiązującego stanu prawnego, z których wynika, że oprogramowanie bez względu na poziom jego zaawansowania nie może być podmiotem praw i obowiązków cywilnoprawnych - w tym kompensacyjnych. Rozważono potrzebę rozszerzenia kręgu podmiotów dysponujących zdolnością prawną na gruncie prawa cywilnego o inteligentne oprogramowanie. Analiza w tym zakresie doprowadziła do wniosku, że podobna zmiana stanu prawnego nie byłaby korzystna. W dalszej części opracowania zaprezentowano rolę przedstawiciela zawodu medycznego wykorzystującego sztuczną inteligencję przy wykonywaniu czynności zawodowych oraz pacjenta, jeżeli chodzi o podjęcie decyzji o udzieleniu świadczenia zdrowotnego z użyciem opisywanych narzędzi cyfrowych - w kontekście przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej. Wywód zawarty w ostatniej spośród zasadniczych części artykułu odnosi się do odpowiedzialności odszkodowawczej producenta oprogramowania, a także innych osób mających wpływ na treść kodu oprogramowania. Opracowanie wieńczy podsumowanie, w ramach którego zgłoszono postulat de lege ferenda, aby odpowiedzialność profesjonalisty medycznego wykorzystującego sztuczną inteligencję przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych oprzeć na zasadzie winy domniemanej, a odpowiedzialność producenta oprogramowania i innych podmiotów ingerujących w jego kod na zasadzie ryzyka poprzez rozszerzenie kodeksowej definicji produktu.

https://doi.org/10.24917/20837275.14.2.10
PDF

Bibliografia

Banaszczyk Zbigniew, Granecki Paweł. 2002. „Produkt niebezpieczny per se i niebezpiecznie wadliwy a odpowiedzialność producenta z art. 4491 i nast. KC”. Monitor Prawniczy nr 17. 777–782.
Zobacz w Google Scholar

Bar Gabriela. 2020. Robot personhood, czyli po co nam antropocentryczna sztuczna inteligencja?. W: Prawo sztucznej inteligencji. Luigi Lai, Marek Świerczyński (red.). Warszawa. 29–44.
Zobacz w Google Scholar

Bączyk-Rozwadowska Kinga. 2013. Odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone przy leczeniu. Toruń.
Zobacz w Google Scholar

Bień-Kacała Agnieszka. 2018. „Równość czy hierarchiczność? Kilka słów o wartościach w państwie, prawie i społeczeństwie”. Gdańskie Studia Prawnicze nr 2. 17–30.
Zobacz w Google Scholar

Bosek Leszek. 2020. Artykuł 6. W: Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz. Leszek Bosek (red.). Warszawa. 116–141.
Zobacz w Google Scholar

Budnikowski Adam. 2006. Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Budzowski Klemens. 2008. Ekonomiczne problemy handlu międzynarodowego. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Bujny Jędrzej. 2007. Prawa pacjenta. Między autonomią a paternalizmem. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Całus Andrzej. 1997. „Konstrukcja i rodzaje osób prawnych, ich rejestracja i zakres regulacji w kodeksie cywilnym”. Przegląd Legislacyjny nr 2. 40–87.
Zobacz w Google Scholar

Chaciński Jacek. 2004. Prawa podmiotowe a ochrona dóbr osobistych. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Derdak Michał Konrad. 2018. „Czy androidy śnią o zmowach cenowych? Algorytmy cenowe, sztuczna inteligencja i prawo konkurencji”. internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny nr 8. 73–82.
Zobacz w Google Scholar

Dong Li, Yang Qiong, Heng Zhang Rui, Bin Wei Wen. 2021. „Artificial Intelligence for the Detection of Age-Related Macular Degeneration in Color Fundus Photographs. A Systematic Review and Meta-Analysis”. EClinicalMedicine nr 35. 1–8. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2021.100875. (dostęp: 7.07.2021).
Zobacz w Google Scholar

Duch Włodzisław. 2001. „Neurokognitywna teoria świadomości”. Kognitywistyka i Media w Edukacji nr 2. 47–67.
Zobacz w Google Scholar

Duch Włodzisław, Grudziński Karol. 2000. Sieci neuronowe i uczenie maszynowe: próba integracji. W: Sieci neuronowe. (Biocybernetyka i Inżynieria Biomedyczna t. 6). Włodzisław Duch i in. (red.). Warszawa. 663–690.
Zobacz w Google Scholar

Flaga-Gieruszyńska Kinga. 2006. Artykuł 231. W: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do artykułów 1–50514. Tom I. Andrzej Zieliński (red.). Warszawa. 699–701.
Zobacz w Google Scholar

Frąckowiak Józef. 2012. Osoby prawne. W: Prawo cywilne – część ogólna. (System Prawa Prywatnego t. 2). Marek Safjan (red.). Warszawa. 1115–1223.
Zobacz w Google Scholar

Gałązka Małgorzata. 2018. Pojęcie pacjenta. W: Instytucje prawa medycznego. (System Prawa Medycznego t. 1). Marek Safjan, Leszek Bosek (red.). Warszawa. 519–544.
Zobacz w Google Scholar

Gęsicka Daria. 2013. „Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez produkty lecznicze – zagadnienia wybrane”. Prawo i Medycyna nr 3–4. 189–209.
Zobacz w Google Scholar

Grzybowski Marian. 2018. „Obywatelskie prawo do opieki ze strony Rzeczypospolitej Polskiej podczas pobytu za granicą (na europejskim tle porównawczym)”. Gdańskie Studia Prawnicze. 193–206.
Zobacz w Google Scholar

Iwankiewicz Maciej. 2019. Człowiek i sztuczna inteligencja. Lex/el.
Zobacz w Google Scholar

Jagielska Monika. 2020. Odpowiedzialność za sztuczną inteligencję. W: Prawo sztucznej inteligencji. Luigi Lai, Marek Świerczyński (red.). Warszawa. 69–80.
Zobacz w Google Scholar

Jagielski Jacek. 2016. Aktualne problemy statusu prawnego cudzoziemców w Polsce. W: Dorota Pudzianowska (red.). Status cudzoziemca w Polsce wobec współczesnych wyzwań międzynarodowych. Warszawa. 23–39.
Zobacz w Google Scholar

Jankowska Marlena. 2015. Podmiotowość prawna sztucznej inteligencji?. W: O czym mówią prawnicy, mówiąc o podmiotowości. Agnieszka Bielska-Brodziak (red.). 171–196. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Kaczan Damian. 2020. Cywilnoprawne aspekty prawa farmaceutycznego. Toruń.
Zobacz w Google Scholar

Kaplan Jerry. 2019. Sztuczna inteligencja. Co każdy powinien wiedzieć. Sebastian Szymański (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Karkowska Dorota. 2009. Prawa pacjenta. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Karkowska Dorota. 2012. Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Kim Sunghyo. 2018. „Crashed Software. Assessing Product Liability for Software Defects in Automated Vehicles”. Duke Law & Technology Review nr 16. 300–317.
Zobacz w Google Scholar

Koronacki Jacek. 2020. „Sztuczna inteligencja w odczarowanym świecie”. Studia Filozoficzne i Interdyscyplinarne nr 1. 9–30.
Zobacz w Google Scholar

Krasuski Andrzej. 2021. Status prawny sztucznego agenta. Podstawy prawne zastosowania sztucznej inteligencji. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Księżak Paweł. 2020. Sztuczna inteligencja i roboty autonomiczne w medycynie. W: Organizacja systemu ochrony zdrowia. (System Prawa Medycznego t. 3). Dobrochna Bach-Golecka, Rafał Stankiewicz (red.). Warszawa. 1185–1220.
Zobacz w Google Scholar

Kucharska Barbara. 2006. Czynniki otoczenia kształtujące zachowania podmiotów rynkowych. W: Zachowania podmiotów rynkowych w warunkach globalizacji. Mirosława Malinowska, Barbara Kucharska (red.). Warszawa. 29–42.
Zobacz w Google Scholar

Kurowska-Tober Ewa, Czynienik Łukasz, Koniarska Magdalena. 2019. „Aspekty prawne sztucznej inteligencji – zarys problematyki”. Monitor Prawniczy nr 21 (dodatek). 83–90.
Zobacz w Google Scholar

Mayer McKinney Scott, Sieniek Marcin, Godbole Varun. 2020. „International Evaluation of an AI System for Breast Cancer Screening”. Nature nr 577. 89–94.
Zobacz w Google Scholar

Michalczak Rafał. 2019. Standardy wykonywania zawodu lekarza w modelu telemedycyny – spojrzenie w (niedaleką) przyszłość. W: Standard wykonywania zawodów medycznych. Adam Górski, Magdalena Grassmann, Emilia Sarnacka (red.). Warszawa. 121–131.
Zobacz w Google Scholar

Morawski Lech. 2014. Zasady wykładni prawa. Toruń.
Zobacz w Google Scholar

Morawski Lech. 2016. Wstęp do prawoznawstwa. Toruń.
Zobacz w Google Scholar

Moszczyńska Urszula. 2020. „Sytuacja prawna zwierzęcia w cywilnym postępowaniu egzekucyjnym”. Przegląd Prawa Egzekucyjnego nr 8. 5–49.
Zobacz w Google Scholar

Nesterowicz Mirosław. 2005. „Prawa pacjenta i zadośćuczynienie pieniężne za ich naruszenie w prawie medycznym i cywilnym”. Prawo i Medycyna nr 2. 84–96.
Zobacz w Google Scholar

Nesterowicz Mirosław. 2019. Prawo medyczne. Toruń.
Zobacz w Google Scholar

Pazdan Maksymilian. 2012. Podmioty stosunków cywilnoprawnych – zagadnienia ogólne. W: Prawo cywilne – część ogólna. (System Prawa Prywatnego t. 2). Marek Safjan (red.). Warszawa. 1019–1044.
Zobacz w Google Scholar

Przybysz Piotr. 2020. Instytucje prawa administracyjnego. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Radwański Zbigniew. 2003. „Podmioty prawa cywilnego w świetle zmian kodeksu cywilnego przeprowadzonych ustawą z dnia 14 lutego 2003 r.”. Przegląd Sądowy nr 7–8. 3–23.
Zobacz w Google Scholar

Radwański Zbigniew, Olejniczak Adam. 2020. Zobowiązania – część ogólna. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Rossa-Tarchalska Iga. 2020. Rola państwa jako regulatora rynku nowych technologii medycznych. W: Innowacyjne technologie w ochronie zdrowia. Aspekty prawne. Katarzyna Kokocińska (red.). Warszawa. 107–136.
Zobacz w Google Scholar

Searle John. 1980. „Minds, Brains, and Programs”. Behavioral and Brain Sciences nr 3. 417–424.
Zobacz w Google Scholar

Stojek Grzegorz. 2018. Artykuł 474. W: Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534). Magdalena Habdas, Mariusz Fras (red.). Warszawa. 859–866.
Zobacz w Google Scholar

Strządała Agata. 2019. „Pacjent jako obywatel. Autonomia pacjenta i obywatelskość na przykładzie Hiszpanii”. Kultura i Wartości nr 28. 189–208.
Zobacz w Google Scholar

Szczepaniak Rafał. 2018. Artykuł 33. W: Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz art. 1–352. Maciej Gutowski (red.). Warszawa. 262–279.
Zobacz w Google Scholar

Szpunar Adam. 1990. „Zgoda uprawnionego w zakresie ochrony dóbr osobistych”. Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny nr 1. 41–57.
Zobacz w Google Scholar

Szulczewski Grzegorz. 2019. „Sztuczna inteligencja a inteligencja moralna. Zagadnienia wstępne cybernetyki”. Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym nr 3. 19–31.
Zobacz w Google Scholar

Świderska Małgorzata. 2007. Zgoda pacjenta na zabieg medyczny. Toruń.
Zobacz w Google Scholar

Turner Jacob. 2019. Robot Rules. Regulating Artifcial Intelligence. Cham.
Zobacz w Google Scholar

Ura Paulina. 2014. „Obywatelstwo w świetle prawa administracyjnego”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego nr 15. 181–201.
Zobacz w Google Scholar

Wałachowska Monika. 2020. Sztuczna inteligencja a zasady odpowiedzialności cywilnej. W: Prawo sztucznej inteligencji. Luigi Lai, Marek Świerczyński (red.). Warszawa. 57–68.
Zobacz w Google Scholar

Wałachowska Monika 2021a. Odpowiedzialność pracownicza lekarza i lekarza dentysty. W: Odpowiedzialność prywatnoprawna. (System Prawa Medycznego t. 5). Ewa Bagińska (red.). Warszawa. 154–160.
Zobacz w Google Scholar

Wałachowska Monika. 2021b. Przesłanki odpowiedzialności cywilnej za wydawanie orzeczeń o stanie zdrowia. W: Odpowiedzialność prywatnoprawna. (System Prawa Medycznego t. 5). Ewa Bagińska (red.). Warszawa. 402–405.
Zobacz w Google Scholar

Wyczik Jakub. 2021. „Prawa własności intelektualnej wobec rozwoju technologii sztucznej inteligencji”. Prawo Mediów Elektronicznych nr 2. 26–36.
Zobacz w Google Scholar

Zalewski Tomasz. Definicja sztucznej inteligencji. W: Prawo sztucznej inteligencji. Luigi Lai, Marek Świerczyński (red.). Warszawa. 1–14.
Zobacz w Google Scholar

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Downloads

Download data is not yet available.