Sztuka i socjologia na przykładzie filmów Małgorzaty Szumowskiej
PDF

Słowa kluczowe

film and sociology
therapy
empowerment
Małgorzata Szumowska’s work film i socjologia
terapia
empowerment
twórczość Małgorzaty Szumowskiej

Jak cytować

Grodź, I. (2020). Sztuka i socjologia na przykładzie filmów Małgorzaty Szumowskiej. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia De Cultura, 12(4), 94–112. https://doi.org/10.24917/20837275.12.4.8

Abstrakt

Celem tekstu jest wskazanie związków filmu z socjologią na przykładzie filmów Małgorzaty Szumowskiej. Innym ważnym kontekstem jest połączenie podejścia empowerment (umocnienie) - jego zastosowania w pracy społecznej w kontekście terapii sztuką - z rozwiązywaniem problemów społecznych i podnoszeniem jakości życia beneficjentów tej pomocy. Zainicjowane rozważania mają wskazać użyteczność filmoterapii, zwłaszcza dla praktyki społecznej i edukacyjnej. Metodologia to badania porównawcze i zdobycze pedagogiki emancypacyjnej.

https://doi.org/10.24917/20837275.12.4.8
PDF

Bibliografia

Armata Kuba. 2015. „Spojrzeć na Polskę trochę z zewnątrz, z dystansem…”. Wywiad - Małgorzata Szumowska, Michał Englert. Magazyn Filmowy SFP nr 43. 36-37.
Armata Kuba. 2018. „Ironia i sarkazm - to klucz do moich filmów”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Kino 2018 nr 4. 24-27.
Babbie Earl. 2019. Badania społeczne w praktyce. Witold Betkiewicz, Marta Bucholc, Przemysław Gadomski (przeł.). Warszawa.
„Bela i Szumowska. Małgośki dwie”. 2004. Film nr 8. 20.
Bielak Anna. 2015. „Body / Ciało” (rec.). Kino nr 3. 65.
Bochenek Grażyna. 2009. „Sami wobec wielkiej próby” (rec. 33 scen z życia). Kino nr 3. 75-76.
Brzywczy Monika. 2013. „W imię czego?”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Przekrój nr 37. 6-11.
Bukowiecki Andrzej. 2008. „Z bliska i z daleka” (wywiad z Michałem Englertem o 33 scenach z życia). Film&Kamera nr 3. 73-75.
Cegiełkówna Iwona. 2013. „Szukam tajemnicy” (rec. W imię…). Kino nr 9. 12-15.
Courtine Jean-Jacques, Haroche Claudine. 2007. Historia twarzy. Wrażenie i ukrywanie emocji od XVI do początku XIX wieku. Tomasz Swoboda (przeł.). Gdańsk.
Czerkawski Piotr. 2018. „Twarz” (rec.). Kino nr 4. 72.
Felis Paweł T. 2004. „Dobre kino po polsku” (m.in. rec. Ono). Gazeta Wyborcza nr 183 (6.08). 10.
Felis Paweł T. 2018a. „Co powie Polska na Polskę Szumowskiej?”. Gazeta Wyborcza nr 47 (26.02). 2.
Felis Paweł T. 2018b. „Niech ten ryj nam odpadnie”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Gazeta Wyborcza nr 47 (26.02). 11.
Gray Gordon. 2010. Cinema: A Visual Anthropology. New York.
Gruca-Rozbicka Irena. 2015. „Materiał wymaga szacunku” (wywiad z Małgorzatą Szumowską nt. filmu Body). FilmPro nr 2. 77-82.
Hendrykowski Marek. 2017. Semiotyk twarzy. Poznań.
Hollender Barbara. 2008. „Dobre kino dotyka drażliwych spraw”. Wywiad. Rzeczpospolita nr 216 (15.09). A18.
Hollender Barbara. 2015. „Odrzuciłam komercję”. Wywiad. Rzeczpospolita nr 52 (4.03). A12.
Horubała Andrzej. 2015. „Śmiechawka Gajosa, śmiech Szumowskiej” (Body). Do Rzeczy nr 10. 50-51.
Janicka Bożena. 2000. „Bez kłów i pazurów” (rec. Szczęśliwego człowieka). Kino nr 11. 30.
Janicka Bożena. 2008. „Ścinki. Jeśli się dobrze przyjrzeć” (m.in. o filmie 33 sceny z życia). Kino nr 11. 105.
Janicka Bożena. 2015. „Ścinki. Czucie i Wiara” (nt. Body). Kino nr 4. 97.
Janicka Bożena. 2018. „Ścinki. Oni, czyli my”. Kino nr 5. 97.
Janowska Katarzyna. 2008. „Uwielbiam żyć”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Polityka nr 37 (dod. Sztuka Życia). 4-9.
Jarczyńska Jolanta. 2009a. „Empowerment w pracy socjalnej jako skuteczne podejście stosowane w rozwiązywaniu problemów społecznych”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika. XXXIV/2. Nauki Humanistyczno-Społeczne z. 440. 121-137.
Jarczyńska Jolanta. 2009b. Empowerment w pracy socjalnej jako skuteczne podejście stosowane w rozwiązywaniu problemów społecznych. Program Operacyjny „Kapitał Ludzki” (Ministerstwo Rozwoju Regionalnego). Warszawa. http://dx.doi.org/10.12775/AUNC_PED.2017.018.pdf. (dostęp: 6.12.2019).
Jurasz Alicja. 2009. „Danse macabre” (rec. 33 scen z życia). Opcje nr 1. 112-113.
Kałużyński Wojciech. Wakar Jacek. 2008. „Teraz chcę portretować życie” (wywiad z Małgorzatą Szumowską nt. filmu 33 sceny z życia). Dziennik. Polska. Europa. Świat - Kultura (11.07). 6-7.
Karpiuk Dawid. 2018. „Jezus ma dość” (nt. Twarzy). Newsweek Polska nr 16. 75-77.
Kiciński Albert. 2018. „Przypowieść o polskiej prowincji”. Magazyn Filmowy SFP nr 4. 15.
Konieczna Ewelina. 2003. Arteterapia w teorii i praktyce. Kraków.
Kornatowska Maria. 2009. „Z tamtej strony ekranu. Perfekcja i zamęt” (felieton, m.in. o 33 scenach z życia). Kino nr 1. 47.
Kosiński Artur. 2001. „Szczęśliwy człowiek”. Cinema Polska nr 2. 50.
Kowalski Marcin. 2012. „Będzie trudno mi się bronić”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską (nt. filmu Sponsoring). Kino nr 2. 15-17.
Kozakowska Maria. 2015. „Sztuka relacji: teatr - praca socjalna. Współtworzenie grupy teatralnej przez osoby chorujące psychicznie jako kreatywna forma upodmiotowiania”. Zeszyty Pracy Socjalnej nr 20. 39-55.
Kozubek Małgorzata. 2016. Filmoterapia. Teoria i praktyka. Gdańsk.
Kożuchowski Tomasz, Morozow Iwona, Sawka Roman. 2019. Społeczny wymiar tworzenia filmu w Polsce. Łódź.
Krakowska Joanna. 2009. „Proszę bez porównań” (m.in. o filmie 33 sceny z życia). Dialog nr 3. 96-101.
Krzemińska Joanna. 2006. „Idealny weekend”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Dziennik. Polska. Europa. Świat - Życie jest piękne nr 4 (13.05). 38.
Kubisiowska Katarzyna. 2015. „Śmierć i co potem…”. Wywiad. Tygodnik Powszechny nr 11. 54-56.
Kuczok Wojciech. 2001. „Ale to wszystko nieprawda” (rec. Dokument…). Kino nr 7/8. 14-15.
Kurpiewski Lech. 2001. „Manierka” (rec. Szczęśliwego człowieka). Film nr 2. 77.
Kurpiewski Lech. 2004. „Ono” (rec.). Film nr 10. 77.
Lebecka Magdalena. 2001a. „Bez kompromisów”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Reżyser nr 1. 4-5.
Lebecka Magdalena. 2001b. „Sprzedawcy uczuć”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Kino nr 7/8. 15-16.
Lebecka Magdalena. 2008. „Prawie psychodrama”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską (nt. filmu 33 sceny z życia). Kino nr 9. 16-18.
Lenar Anna. 2002. „Nasz człowiek w Sundance”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Kino nr 12. 60.
Luter Andrzej. 2016. „Śmiechopłacz Szumowskiej” (nt. filmu Body). Magazyn Filmowy SFP nr 2. 24.
Maciejewski Łukasz. 2000. „Na krawędzi”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską nt. filmu Szczęśliwy człowiek. Cinema Polska nr 7. 61.
Maciejewski Łukasz. 2003. „Usłyszeć świat” (Ono - sprawozdanie z produkcji). Cinema Polska nr 6. 30-31.
Maciejewski Łukasz. 2004a. „Gra szklanych paciorków” (m.in. o filmie Ono). Dekada Literacka nr 4. 94-101.
Maciejewski Łukasz. 2004b. „Koniec świata” (rec. Skrzyżowania). Film nr 4. 30.
Maciejewski Łukasz. 2004c. „Ona, ono”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Kino nr 10. 60-61.
Maciejewski Łukasz. 2007a. „Czego tu się bać”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską (nt. filmu 33 sceny z życia). Kraków nr 10. 27-28.
Maciejewski Łukasz. 2007b. „Sceny z życia”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Machina nr 16 (lipiec). 84-86.
Maciejewski Łukasz. 2007c. „Nie tylko Wojcieszek. Najgorętsze nazwiska wśród młodych polskich reżyserów” (m.in.: Łukasz Barczyk, Sławomir Fabicki, Anna Jadowska, Wojciech Kasperski, Marcin Koszałka, Konrad Niewolski, Magdalena Piekorz, Małgorzata Szumowska, Patryk Vega). Film nr 5. 46-49.
Maciejewski Łukasz. 2007d. „Śmierć nie zawsze jest przerażająca”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską nt. dokumentu A czego tu się bać?. Dziennik. Polska. Europa. Świat nr 80 (4.04). 28.
Maciejewski Łukasz. 2008a. „33 sceny z życia” (rec.). Machina nr 32 (listopad). 123.
Maciejewski Łukasz. 2008b. „Ciastko z kremem” (rec. 33 sceny z życia). Dziennik. Polska. Europa. Świat - Kultura (11.07). 5.
Maciejewski Łukasz. 2008c. „Szumowska: teraz sama wybieram, na jakim festiwalu pokażę swój film”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską o filmie 33 sceny z życia. Dziennik. Polska. Europa. Świat nr 193 (18.08). 18.
Maciejewski Łukasz. 2008d. „Śmierć to nowy początek”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską o filmie 33 sceny z życia. Dziennik. Polska. Europa. Świat nr 193 (18.08). 18.
Malatyńska Maria. 2000. „Młoda dziewczyna idzie przez kino”. Przekrój nr 39. 14-16.
Marecki Piotr. 2000. „Małgośka - portret artystki »przed burzą«”. Wywiad. Ha!Art nr 2/3. 20-22.
Michalska Magdalena. 2008. „Gram tylko to, w co wierzę”. Wywiad z Julią Jentsch nt. filmu 33 sceny z życia. Dziennik. Polska. Europa. Świat nr 260 (08.11). 20.
Miller Katarzyna. 2015. W życiu jak w kinie, czyli filmy na kozetce u Kasi. Warszawa.
Miś Lucjan. 2008. „Praca socjalna skoncentrowana na rozwiązaniach”. Zeszyty Pracy Socjalnej nr 14. 27-47.
Miś Lucjan. 2019. „Wideotrening komunikacji ćwierć wieku później. Rozwój video hometraining”. Zeszyty Pracy Socjalnej z. 4. 283-296.
„Młodzi filmowcy: portret niespójny”. 2002. Iwona Cegiełkówna (oprac.). Rozmowy: Mariusz Front, Małgorzata Szumowska, Grzegorz Lipiec, Jan Hryniak, Przemysław Wojcieszek, Łukasz Barczyk, Artur Urbański, Sławomir Fabicki, Xawery Żuławski. Kino nr 2. 4-8.
Morozow Iwona. 2012. „Antropologia i filmoznawstwo: dialogu ciąg dalszy?”. Człowiek i Społeczeństwo t. 34. 55-78.
Mucharski Piotr, Janowska Katarzyna. 2008. „Szumowska: jestem spektakularnie infantylna”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Gazeta Wyborcza nr 256 (31.10-1.11; dod. Na Święto). 18-19.
Muszyński Łukasz. 2012. „Sponsoring. Dojrzała kobieta kontra młode prostytutki” (rec.). Film nr 3. 85.
Niemojewski Rafał B. 2000. „Małgorzata Szumowska”. Machina nr 7. 20.
Ostrowska Joanna. 2015. Teatr jako medium upełnomocnione (empowerment) - performance w przestrzeni publicznej. W: Teatr wśród mediów. Artur Duda, Marzena Wiśniewska, Bartłomiej Oleszko (red.). Toruń. 125-131.
Paluchowski Władysław Jacek, Stańko-Kaczmarek Maja. 2011. Miedzy psychologią a sztuką. Poznań.
Pasternak Karolina. 2008. „Europa tak, układy nie”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Film nr 9. 56-59.
Piepiórka Michał. 2013. „Wszystko, co ludzkie”. Kino nr 9. 20-23.
Pietrasik Zdzisław. 2009. „Jestem niepatriotką”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Polityka nr 5. 59-61.
Piotrowska Anita. 2018. „Nomadzi polskiego kina” (m.in. Małgorzata Szumowska). Ekrany nr 2. 55-58.
Pisarek Jolanta, Fortuna Paweł. 2017. Filmowy leksykon psychologii. Lublin.
Pławuszewski Piotr. 2012. „Małgorzata Szumowska - a Few Scenes from a Filmmaker’s Life (2000-2008)”. Images t. 11, nr 20. 212-216.
Płażewska Anna. 2004. „Ono” (rec.). Cinema Polska nr 10. 63.
Praszyński Roman. 2013. „Małgośka”. Viva! nr 19. 50-56.
Prokopowicz Agnieszka. 2001. „Egzamin na reżysera. Kwestionariusz idealny”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Film nr 8. 78-77.
Rigamonti Magdalena. 2012. „Wystawiam język światu”. Newsweek Polska nr 6. 46-49.
Rozmowa o dokumencie. 1999. Kazimierz Karabasz (prowadzenie). Łódź.
Sadowska Małgorzata. 2013. „Pan jest blisko”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską (nt. filmu W imię…). Newsweek Polska nr 7. 80-83.
Sadowska Małgorzata. 2015. „Czy salceson ma duszę?” (nt. filmu Body). Newsweek Polska nr 7. 92-95.
Salwa Ola. 2013. „W imię misji”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Magazyn Filmowy SFP nr 25. 58-59.
Salwa Ola. 2014. „Każdy mój film jest inny niż poprzednie”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Kino nr 7/8. 14-17.
Salwa Ola. 2016. „Grać na swoich zasadach”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Magazyn Filmowy SFP nr 1. 4-11.
Serdiukow Anna. 2013a. „Na początku było… słowo”. Wywiad m.in. z Małgorzatą Szumowską. FilmPro nr 3. 7-11.
Serdiukow Anna. 2013b. „Wiecznie zaczynać od nowa”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Film nr 2. 18-21.
Serdiukow Anna. 2018. „Być kobietą: walor czy balast?”. Wywiad m.in. z Małgorzatą Szumowską. Magazyn Filmowy SFP nr 2. 39-45.
Sillamy Norbert. 1994. Słownik psychologii. Krzysztof Jarosz (przeł). Katowice.
Skorupa Agnieszka, Brol Michał, Paczyńska-Jasińska Patrycja. 2018. Film w terapii i rozwoju. Warszawa.
Sobolewski Tadeusz. 2007. „33 chwile z życia”. Wywiad z Małgorzatą Szumowska. Gazeta Wyborcza nr 134 (11.06). 14.
Sobolewski Tadeusz. 2008a. „Słodko-gorzki smak życia”. Tygodnik Powszechny” nr 35. 30-31.
Sobolewski Tadeusz. 2008b. „Życie bez przymiarki”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską. Gazeta Wyborcza nr 207 (4.09). 18.
Sobolewski Tadeusz. 2010. „Polska bez kompromisów”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską nt. Sponsoringu. Gazeta Wyborcza nr 159 (10-11.07). 8.
Sobolewski Tadeusz. 2012a. „Mój temat, to niemożność”. Wywiad z Szumowską. Gazeta Wyborcza - Duży Format nr 4. 16-18.
Sobolewski Tadeusz. 2012b. „My, wyuzdani mieszczanie” (rec. Sponsoringu). Gazeta Wyborcza nr 039 (16.02). 10.
Sobolewski Tadeusz. 2013a. „To piękno trzeba złamać”. Wywiad z Małgorzatą Szumowską nt. filmu W imię…. Gazeta Wyborcza nr 33 (8.11). 28.
Sobolewski Tadeusz. 2013b. „Trzy kropki, utrata orientacji” (rec. filmu W imię…). Gazeta Wyborcza nr 33 (8.11). 29.
Sobolewski Tadeusz. 2013c. „W poszukiwaniu bożego ciała” (W imię…). Gazeta Wyborcza nr 220 (20.09). 27.
Sobolewski Tadeusz. 2015a. „Lubię odzierać ze złudzeń”. Wywiad nt. filmu Body. Gazeta Wyborcza nr 031 (7-8.02). 30-31.
Sobolewski Tadeusz. 2015b. „Nie bój się świata” (rec. Body). Gazeta Wyborcza nr 53 (5.03). 12.
Sobolewski Tadeusz. 2018a. „Kogo atakuje Szumowska” (rec. Twarzy). Gazeta Wyborcza nr 79 (5.04). 16.
Sobolewski Tadeusz. 2018b. „Po co wam ten Chrystus” (rec. Twarzy). Gazeta Wyborcza nr 46 (24-25.02). 29.
Strzałka Jan. 2003. „Bardzo młode kino”. Wywiad. Tygodnik Powszechny nr 24. 8.
Surmacz Krzysztof. 2003. „Ono - bohater, którego nie ma”. Film&Kamera nr 1. 94-96.
Szulc Wita. 1994. Kulturoterapia: wykorzystanie sztuki i działalności kulturalno-oświatowej w lecznictwie. Poznań.
Szumowska Małgorzata. 2006. „Kobieta bez właściwości” (o kobietach w filmie). Dziennik. Polska. Europa. Świat - Kultura (10.06). 70.
Śmiałowski Piotr. 2013. „W imię…” (rec.). Kino nr 9. 64-65.
Tambor Konrad. 2012. „Sponsoring” (rec.). Kino nr 2. 84-85.
Warmuz-Warmuzińska Ewa. 2013. Filmoterapia w edukacji i terapii dzieci i młodzieży szkolnej oraz dorosłych. Warszawa.
Wedding Danny, Boyd Mary, Niemiec Ryan. 2014. Kino i choroby psychiczne. Filmy, które pomagają zrozumieć zaburzenia psychiczne. Warszawa.
Wiśniewska Agnieszka, Szumowska Małgorzata. 2012. Szumowska. Kino to szkoła przetrwania. Warszawa.
Wojciechowski Piotr. 2008. „Obiektyw jako okruch lustra” (nt. filmu 33 sceny z życia). Kino nr 12. 54-55.
Zarębski Konrad J. 2004. „Ono” (rec.). Kino nr 10. 62-63.
Zarębski Konrad J. 2008. „33 sceny z życia” (rec.). Kino nr 11. 74-76.
Netografia
Małgorzata Szumowska. http://filmpolski.pl/fp/index.php?osoba=1129570. (dostęp: 6.12.2019).

Downloads

Download data is not yet available.